بازخوانی نظریه میشل فوکو درباره مرگ و کارکرد مؤلّف و نسبت آن با سرقت ادبی

پرسش اصلی جستار حاضر این است که مساله سرقت ادبی یا دستبرد فکری چه نسبتی با کارکرد مؤلّف در گفتمان ادبیات دارد. کارکرد مؤلّف اصطلاحی است که فیلسوف فرانسوی، میشل فوکو (1926ـ1984 م.) در تحلیل مفهوم مؤلّف و شکل‌گیری آن در درون گفتمان مدرنیته به کار می‌برد. در این نوشتار، سرقت ادبی را با توجّه به کارکرد مؤلّف و همچنین با توسّل به این پیش‌فرض که گفتمانی که ادبیات نام دارد، متعلّق به دوره مدرن و شکل‌گرفته در چارچوب مدرنیته است، واکاوی می‌کنیم و سپس با این فرض که سرقت ادبی یک مقوله اقتصادی است، به دیرینه‌شناسی و ربط مفهوم سرقت ادبی با نهاد مالکیت در گفتمان مدرنیته می‌پردازیم. نتیجه این‌که هرجا مالکیتی باشد، سرقت نیز وجود و معنا می‌یابد. بنابراین، ابتدا مفاهیم سرقت ادبی و گفتمان ادبیات و کارکرد مؤلّف را وارسی خواهیم کرد تا در نهایت، فراتر از داوری‌های ارزشی موجود درباره درست / نادرست بودن یا خوب/ بد بودن آن‌چه سرقت ادبی می‌دانند، کارکرد این مفهوم را به‌منزله یک استعاره اقتصادی در نظام دانایی مدرنیته دیرینه‌شناسی کنیم.